Jeśli ktoś chce zobaczyć jedną z najstarszych świątyń w Polsce nie można w żadnym wypadku ominąć Koprzywnicy. Ta leząca niedaleko Niska miejscowość posiada kościół i klasztor pocysterski, sięgający roku 1185. Fundatorem tych obiektów był możny ród Bogoriów. W 1185 roku do Koprzywnicy zostali sprowadzeni cystersi czyli mnisi z zakonu założonego przez św. Roberta z Molesmes w klasztorze Citeaux (łac. Cistercium) koło Dijon. Cystersi praktykowali surową ascezę min. zrezygnowali z przywilejów (beneficjów) feudalnych. Podejmowali pracę na roli i z niej się utrzymywali. Kierowali się zasadą " "ora et labora" czyli "módl się i pracuj" . Po okresie kilkuwiekowego rozwoju zakon stracił na znaczeniu i popularności. W 1819 zakon został rozwiązany. Klasztor i kościół św. Floriana posiadają tyle detali architektonicznych i bogatego wyposażenia, że na zwiedzenie w najkrótszej wersji trzeba poświęcić minimum godzinę.
Bardzo trudno wymienić wszystkie warte poznania elementy wyposażenia i szczegóły architektury, więc w wielkim skrócie:
- potężna, surowa, romańska bryła kościoła św. Floriana i ocalałego wschodniego skrzydła klasztoru
- piękna późnobarokowa fasada
- renesansowa kaplica św. Walentego
- romański kapitularz
- filary i półkolumny z ornamentami geometryczno - roślinnymi
- malowidła naścienne
- mnóstwo wyposażenia ruchomego liczącego wiele wieków
Okoliczne tereny obfitują w inne może mniej cenne lecz też warte obejrzenia zabytki, więc w drodze do Koprzywnicy warto je odwiedzić. W Tarnobrzegu trzeba koniecznie zaliczyć Miechocin, najstarszą dzielnicę tego miasta z gotyckim XV - wiecznym kościołem św. Marii Magdaleny. Z wiślanej skarpy, na której leży świątynia ładnie widać dolinę Wisły oraz nowo tworzony zbiornik w Machowie. W pobliżu tarnobrzeskiego rynku dominuje w krajobrazie zespół kościoła Wniebowzięcia NMP i klasztoru OO. Dominikanów. Piękna barokowa świątynia posiada długą historię i bogate wyposażenie. W głównym ołtarzu umieszczony jest wizerunek Matki Boskiej " Dzikowskiej" z połowy XVII wieku. Łoniów to gotycki wielokrotnie przebudowywany kościół pw. św. Mikołaja biskupa z XV wieku oraz późnobarokowy pałac Moszyńskich otoczony zabytkowym parkiem. Skotniki zaś zaskakują pięknym gotyckim kościołem z 1342 roku pw. Jana Chrzciciela. W środku wystrój barokowo rokokowy. Po drugiej stronie drogi w parku znajduje się pałac rodziny Skotnickich.
W Samborcu na wysokim lessowym wzgórzu stoi parafialny kościół Świętej Trójcy. Założenie kościoła jest romańskie, a dzisiejszy stan i wygląd budowli jest sumą licznych zmian wprowadzonych w jej strukturze w ciągu stuleci. Zwiedzanie można skończyć w niedalekim już Sandomierzu, którego zabytków nie można opisać w jednym zdaniu, lecz trzeba poświęcić mu osobne przedsięwzięcie krajoznawcze. Pozostaje tylko po trudach podróży kontemplować atmosferę rynku nad filiżanką espresso.
|